Sinds 1 maart 2016 heeft een verdachte die op het politiebureau moet verschijnen om te worden verhoord, recht op een advocaat tijdens dat verhoor. Het principe is goed, de uitwerking is minder goed, hetgeen voor veel irritaties zorgt bij zowel advocaten als bij de politie. De politie gaat er vanuit dat een advocaat altijd paraat moet zijn op het moment dat de politie een verdachte wil verhoren. In de praktijk lukt dat natuurlijk vaak niet.
Er is een kort geding gevoerd, waarbij de rechter in eerste instantie heeft aangegeven dat de wijze waarop de Minister de vergoeding van de bijstand door advocaten heeft geregeld ‘niet onrechtmatig’ is. Daar is simpelweg te weinig onderzoek naar gedaan, zo oordeelt de rechter, en de rechter vindt dat hij daarover dan geen oordeel kan geven. In mijn eigen praktijk heb ik echter al wel de ervaring dat verdachten zelden korter dan anderhalf uur worden verhoord zoals de Minister ons wil doen geloven. Zelfs hele simpele verhoren duren al snel meer dan anderhalf uur, laat staan de verhoren in ingewikkelder kwesties.
Vervelender is echter dat verhoren vaak lastig zijn in te plannen in een drukke praktijk. Een advocaat die piketdienst heeft zou nog kunnen overwegen om zijn agenda ook voor een aantal dagen dagen daarna ‘schoon’ te houden, maar in de praktijk is dat niet haalbaar. Bovendien kun je ook worden opgeroepen als zogenoemde voorkeursadvocaat. Dan heb je dus helemaal geen rekening kunnen houden met je agenda. En wat als de verhoren veel langer duren dan een aantal dagen? Bovendien krijg ik als advocaat tijdens de piketdienst vaak meerdere meldingen waar ik bij aanwezig moet zijn. Hoe lossen we dat praktisch op? Daar is helaas niet goed over nagedacht, met als gevolg soms onnodige irritaties tussen politie en de advocatuur.
De kort gedingrechter heeft zich nog niet uitgelaten over de rol van de advocaat tijdens het verhoor. Het Openbaar Ministerie vindt dat deze rol niet heel erg groot mag zijn. Eigenlijk moet de advocaat zich zo veel mogelijk stil houden. Gelukkig heb ik al wel gemerkt dat de politie hier zelf ook een weg in moet vinden en het vaak helemaal niet erg vindt als een advocaat zich tijdens het verhoor meer met de gang van zaken bemoeit dan het Openbaar Ministerie nu wil. Het is echter niet de bedoeling dat dit afhangt van welke politie-ambtenaar je als advocaat aantreft. Het is nog niet duidelijk wanneer de rechter daarover een oordeel zal geven.
Vragen over bijstand tijdens een politieverhoor? Neem contact op of kom langs aan de Noorderstraat 388a te Sappemeer.
© mr. Meta Helmantel, advocaat in Hoogezand – Sappemeer, mei 2016
